Beste vrienden,

Voordat ik jullie ga vertellen over de laatste gebeurtenissen. Wil ik mijn collega's condoleren met het overlijden van Carolien Kneefel. Het bericht dat Carolien er niet meer is, is schokkend. Collega's en vrienden vanCarolien, sterkte!

Vreemd om nu een overgang te maken naar het verhaal van afgelopen week, het is nu maandag en dit is de dag dat Carolien begraven wordt en mijn gedachten dwalen regelmatig af naar deze gebeurtenis. Toch ik wil dit verhaalgraag kwijt, maar ik zet het dinsdag op de weblog.

Het wordt een lang verhaal.

De titel is uit een boek en het was de laaste regel die ik las voordat ik ging slapen. Die slaap werd uitgesteld door een grote hoeveelheid non-alcoholische cocktails, waar Hananto en ik van genoten hadden en zeker de laatste, een ijs-cappacino combinatie met een hoog cafaine en suiker gehalte, steeg mij non-alcoholischnaar mijn hoofd en vervolgens door mijn hele lijf. Als ik ooit instaat ben geweest de Alpe de Huez fluitend te beklimmen, heb ik de gelegenheid nu voorbij laten gaan. Maar na veel lezen en woelen, kwam de rust en voordat de diepe meditaie intrad lag ik nog even na te denken over deze zin. Zonder al te veel idee wat ik kon gaan doen, benik hier gekomen. In november begonnen enis de eerste groep van leerkrachten van een schoolgetraind inRots en Water en willen zij op kort termijn van start gaan. En dit weekend ga ik naar Jombang, stad in de buurt, waar een volgende groep leerkrachten getraind gaan worden. Er is een psycholoog, die de laatste dag van de training bijwoonde en heftig geinteresseerd is en vandaag heb ik gelunchd met een rector van een private universiteit, die graag een gesprek aan wil gaan en die rector, Ibu Shinta, heeft me voor morgen uitgenodigd voor de lunch samen met twee mensen uit Nederland.

Bij deze lunch zaten er buiten medewerkers van de universiteit ook Edwin Kisman van de 'Deventer-Maas stichting' en zijn zijn vrouw Egbertina. We wissleden verhalen uit. Wat de stichting doet en hoe die ontstaan is, is terug te lezen op hun website: http://www.vandeventermaas.org/.

We hebben gesproken over de raakvlakken die er tussen onze activiteiten zouden kunnen zijn. De 'van Deventer-Maas stichting' ondersteund ook scholen in Flores en West Timor, we moesten maar eens praten over het opzetten van een training daar. Maar beter niet op Flores, want zo vertelde Edwin, dat het in eind december, januari een slechte tijd is vanwege de regenseisoen, Veel is niet bereikbaar en soms komen kinderen niet naar school. Hoewel ik nog niet weet hoe dat in te passen, is het wel aanlokkelijk; ik wil het liefst zo veel mogelijk trainingen geven in de periode dat ik hier ben met het idee dat er dan een groep trainers zijn binnen Indonesie die met elkaar het programma versterken. En als dat gekoppeld kan worden aan een organisatie die voortgang kan stimuleren door een regelmatige aanwezigheid, dan lijkt me dit een goed plan.

We werden nar Batu gereden, een stad in de bergen grenzend aan Malang. Het doel was een visrestaurant. Het principe gaat als volgt. Rondom een grote vijver vol met Koi karpers zit je aan lage tafels op de grond te genieten van vis die op allerlei manieren is klaar gemaakt, maar voordat je aanschuifd, krijg je een zakje met visvoer. En dan ga je met je voeten in het water en ondanks die voeten, waarschijnlijk dankzij het voer, krioelt het even later van de enorme vissen langs je benen en onder je voeten. Het was een traktatie, dus er werden geen zaken gedaan.

Maar eerst het begin:

Sinds mijn terugkomst in Malang is alles gericht geweest op het geven van een training Rots en Water aan de Pemerdi school. Dus na de workshop aan de slag gegaan met het programma door te nemen van Rots en Water. Het leek me niet meer dan logisch om, buiten een paar oefeningen om, het officiele programma te volgen. Dus alle informatie uit het Engelse werk- en theorieboek doornemen, maar om de opstap makkelijker te maken eerst het Nederlandstalige theorieboek door genomen. Een keuze gemaakt van de ondersteunende theorie. Die werd vertaalt door twee zussen, die vrijwillig werken in de bijles en naschoolse opvang van de Bromo kerk, de een studeert psychologie de ander is bijna klaar met haar medicijnenstudie en zijn heftig geinteresseerd in de training. Helaas kunnen zij alleen de laatste dag bijwonen. Buiten dat het leuke meiden zijn die goede vragen stellen, spreken zij ook hijzonder goed Engels en zijn idiale vertalers.

Ik had een schema gemaakt (Warner? Een schema? Ja, ja) om op tijd klaar te zijn voor de training, maar zoals alles loopt het toch weer anders. Maandag belt Hananto op met de mededeling dat Max en Ger Rijkschroef, van stichting Horizon Holland in Malang zijn aangekomen en hij wil dinsdag verschillende projecten te bezoeken, lekker te lunchen en natuurlijk praten of er zaken te doen zijn. Ik heb Hananto toegezegd dat de ochtend wel zal lukken en de lunch natuurlijk ook, maar de middag moet ik echt weer aan het werk. 's Morgens werd ik opgehaald door Hananto en uit de auto stapten Max en Ger en hoewel wij elkaar slechts kort kennen, was het een warme begroeting van beide kanten.

We bezochten een polikliniek, waar een arts vertelde dat hij twee dagen in de week vrijwillig werkt. De polikliniek is opgezet om om gezinnen met weinig inkomen een basiszorg te bieden. De zorg is gratis de medicijnen die niet te duur ziin, worden op het vaste bedrag van 5000 RP gehouden (ongeveer 35 eurocenten). Het aantal gezinnen dat gebruik kan maken van deze polikliniek is meer dan een doorsnee praktijk in Nederland en aangezien de dokter er maar twee dagen in de week is, is het hard werken voor deze man. Ze hebben, ook hier, veel tekorten. Artsen om te beginnen, apparatuur, want wat er nu staat is flink verouderd en er is helemaal geen tandartsapparatuur. Dat dit de stiel is van Horizon Holland en dus van Max en Ger is, bleek uit de ideeen die zij hadden om apparatuur hier te krijgen en de verenigingen waar contact mee gezocht kan worden. Daarna een bezoek aan de Permerdi school. Bekende gezichten en meteen gesprekjes over de komende training. Na dit bezoek een heerlijke lunch bij een Chinees restaurant. Na deze bijeenkomst heb ik Max en Ger allen nog maar gezien tijdens etentjes. Niet de slechtse moment om met hen door te brengen, mag ik wel zeggen. Max heeft een veelbewogen leven achter de rug en kan daar smakelijk over vertellen, en dat komt tjdens het eten goed uit. En Ger weet de juiste ondertiteling te geven bij de verhalen, soms heeft zij een voorspellende gave, alsof zij weet wat er gaat komen of kent zij echt alle verhalen? Heerlijk als alleen je oren het werk hoeven te doen. Als afscheid kreeg ik een blik vol met marsepein mee. In het studentenhuis beginnen de meiden niet aan deze lekkernij en ik kan er niet vanaf blijven.

Maar ik werd in beslag genomen door de komende training. Het programma doornemen en de vertalers zoveel mogelijk voor te lichten en hun attenderen dat zij niet alleen mijn mond, maar ook mijn oren zullen zijn. De vertalers voor de drie dagen waren Luli en Michael, de zoon van Hananto. Hij was heel enthousiast over de training en stortte zich letterlijk op de oefeningen. Een sterke jongen, maar werd de tweede dag gelukkig begrensd door spierpijn. Veiligheid is met een groep van 34 (!) leerkrachten in een te kleine ruimte op een stenen vloer een belangrijk thema. En ondanks dat iedereen daar wel mee bezig was kwam een van de oudere vrouwelijke leerkrachten verkeerd terecht. Nadat zij een tijdje langs de kant had gezeten zag ik dat zij heftig begon te transpireren en bij voorzichtig haar arm te bewegen, wist ik dat het foute boel was. In het ziekenhuis werd een fractuur geconstateerd. Ondanks deze tegenslag ging de groep wel door met het trainen.

Tijdens de training kreeg ik steeds meer informatie over de achtergrond van de kinderen die de school bezoeken. 75 % van de kinderen heeft een of meerdre ernstige problemen. Econmisch slecht omstandigheden delen ze bijna allemaal, een groot gedeelte komt uit een ouder gezinnen, of ze wonen bij moeder thuis, of zijn, letterlijk achtergelaten bij familie. Ik heb geen cijfers gekregen , maar ik begrijp dat er redelijk wat kinderen, die de school bezoeken, een achtergrond hebben van mishandeling, verwaarlozing en sexueel misbruik. Niet bepaalt het soort kinderen die je eenvoudig les geeft in Bahasa Indonesia, aardrijkskunde, godsdienst, wiskunde en automatisering.

In dit land zijn er twee grote thema's politiek en geloof.

Na de eerste dag sprak ik de training na met de vertalers en Ibu Lydia, die de taak heeft de school te managen, en de lef heeft gehad om na een gesprek met mij de training als ideaal voor de school te intoduceren. Het was een heel actieve dag en de meeste leerkrachten gingen met een goed gevoel naar huis, maar zo vertelde Ibu Lydia, er werd nog weinig begrepen van de doel van de training. Dus beloten we meer tijd te nemen voor reflectie. Cultuur verschil wordt duidelijk, want er wordt heeeel voorzichtig gepraat over gevoelens en als er een verschil zit in hyarchie, wordt het een heel lastig pakket. Als egeltjes zo ook voorzichtig waren, zouden er heeeel weinig egeltjes zijn. En er was ook enige achterdocht, bij sommige leerkrachten, over mijn bedoelingen. Komt deze man een ander geloof verkondigen en worden straks onze leerlingen aan bloot gesteld? De volgende dag bleek dat deze training niet mogelijk is zonder geestelijke leidsman, in dit geval vrouw. Zij pakte het gevoel van onbehagen op een heel practische manier aan. Na een vrolijk lied en wat wordt er hier veel gezongen, zelfs ik kon mijn mond hoeken niet strak houden, vertelde zij een verhaal uit de bijbel. Bahasa Indonesia is nog steeds niet mijn sterkste kant, maar door naar haar stem te luisteren en haar gezichts uitdrukkingen te kijken (net als een poppenspeler weet zij haar gehoor te boeien), kon ik de achtergrond wel raden. Het verhaal kwam uit Markus en Jezus was in gesprek met zijn apostelen. Met de hele groep begon zij de discussie te ontleden. Is dit een Rots manier of Water? Door dit een aantal keren te doen, was iedereen overtuigd Rots en Water gaat over communicatie. En met de ruimte voor reflectie kwam er nog meer vaart in de training. Ondanks dat we minder tijd hadden voor activiteiten. Maar af en toe werd de ruimte gevuld met een enorme energie die zichtbaar gevoeld werd door de deelnemers. Dit stimuleerde ik door af en toe gezamelijk stoot- en traptechnioeken toe te passen en bij de vijfde tel een Indonesische 'TSJAAI !'

Maar ook het benadrukken van het geven van complimenten aan elkaar en je eigen kwaliteiten benoemen, gaf de groep zekerheid om meer en meer tevertellen. Zelfs over het verschil van hyarchie en hoe je daar goed mee om kan gaan werd besproken. Met als eindresultaat van deze dag dat zij met elkaar bespraken hoe zij anders met de kinderen om zouden kunnen gaan, meer belonen minder straffen, huis bezoeken afleggen, mogelijkheden onderzoeken of school maaltijden kan verstrekken en individuele gesprekken. De laaste dag werd gebruikt om met een aantal oefeningen je eigen vooruitgang te voelen en toe te passen in lastige situaties en toe te werken naar een succesvolle afsluiting. De 'hall of fame' en het plankje doorslaan zorgden voor de laatste energiestoot in de groep. Hierna hingen we bijna allemaal als vermoeide boxers in de touwen. De voorzitter van het bestuur benadrukte nog eens de verandering die hij heeft ervaren in het omgaan met elkaar en de vernieuwd elan om met de kinderen aan de slag te gaan de kans geeft om weer te dromen: 'De Pemerdi school levert op een dag de nieuwe president van Indonesia af!' Ondertussen vertrouwde Ibu Lydia mij toe dat er veel bereikt is. Deze leerkrachten staan meestal afwijzend tegen over trainingen en cursussen die zij aangeboden krijgen en dat was met deze training snel doorbroken. Goed dat ik dit niet van te voren op de hoogte was van de weerstand, hoewel ik daar wel rekening mee heb gehouden.

Drie dagen lang heb ik de leerkrachten voor gehouden dat als zij in controle willen blijven en bewust keuzes willen maken, gronden centreren en focussen de manier is om jezelf te blijven. Sta ik met trillende handen. De leerkrachten hadden een kado gekocht. Een prachtig Batik blouse. Ik moest die aantrekken en de catwalk lopen. 'Handsome' werd er door sommige dames geroepen. Niks geen grond, centrum of focus, lekker zweven.

Deze week wordt er gesproken over de start van de training en hoe ik in de tijd dat ik er nog ben bij betrokken blijf. En dit was waar ik aan lag te denken na het lezen van de zin uit de titel van dit verhaal. Hoe is dit mogelijk, de mensen die ik ontmoet, de toestemming en de aanmoedigingen die ik heb gekregen van Freerk Ykema, de ontwikelaar en grote Guru van de training,om zonder de train de trainer cursus aan de gang te mogen gaan, de reacties van jullie, de acties die Andries en Michel willen opzetten, de vragen die gesteld worden en ideeen die ontstaan,de samenwerking met zoveel verschillende mensen hier, de korte tijd die ik in Malang ben, de nieuwe zaken die er aan staan te komen en de resultaten en het succes, waarvan ik een bescheiden maar ook wel belangrijk onderdeel ben. Toeval?

Op naar Jombang.