Ook op de tweede school zijn bijna alle leerkrachten getraind vanaf de kleuterschool tot aan het voortgezet onderwijs. In totaal 36 leerkrachten. Het was de afgelopen weken dan ook hard werken, maar ik geniet er nog steeds van. Op dit moment 'woon en werk' ik in Jombang waar na de training van afgelopen weekend plaats heeft gevonden en waar enkele leerkrachten begonnen zijn met de training.

Maar eerst over mijn nieuwe woonplek. Ik heb een eigen huis(!) tot beschikking. Het is het huis van de schoonmoeder (die sinds kort elders woont) van Bu Suryani, hoofd van de kleuterschool. Vanaf het begin is zij erg enthousiast over het programma, maar ook als ik commentaar geef op wat ik zie. Zoals het beloningsysteem, waar duidelijk naar voren komt dat de kwaliteiten die meiden bezitten beter gewaardeerd worden.

Ik word door haar en haar man, ‘pak Rianto, compleet in de watten gelegd. Dus jij houdt van fietsen en de volgende dag staat er een fiets voor mij klaar. En zo fiets ik weer van huis naar werk en weer naar husi en doe af en toe een tochtje. Waarbij ik natuurlijk verdwaal, maar gelukkig alle wegen leiden naar Jombang en Jombang is klein,maar ook groen. Dus heel tevreden tour ik rond. Eten wordt door een plaaselijke cateraar aan de deur aangeleverd, maar ook schuif ik regelmatig aan de familietafel met hun twee zoontjes en (schoon)moeder.

Ik word over allerlei zaken uitgevraagd, mijn familieleven, over geloof over reizen over Holland en dan bedenk ik weer hoe ver weg ik ben en met een meewarig gevoel me ook ontzettend thuis voel bij deze mensen.

De training van het weekend, ik kan het zeker geen routine noemen, maar bekende verschijnselen van de vorige training kom ik ook nu weer tegen. Leerkrachten die vanaf het begin fanatiek aan de gang gaan, maar ook leerkrachten die met de nodige erserves enigszins deelnemen en ook leerkrachten die argwanend zijn. Later in de week heb ik met haar een korte discussie. Zij denkt dat Rots en Water en Yoga dezelfde bronnen aansnijden en zij is overtuigd dat Yoga een schijngodsdienst is. Ik geef haar gelijk dat beiden gebruik maken van lichaamsbewustzijn, maar dat dit al een veel oudere aziatische oorsprong heeft. ‘Rots en water maakt toch gebruik van innerlijke kracht? Wij geloven dat die kracht van God komt’, luidde haar volgende argument. Deze opmerking was bijna een inkoppertje, maar ik wist me te beheersen en heb met haar gesproken over het gebruik van die kracht en de wedervraag gesteld: ‘als Rots en Water jou kan helpen meer bewust te worden van die kracht, is dat in tegenspraak met je geloof?’ ‘Nee’, zei zij een beetje aarzelend, maar ik geloof dat de kou van de lucht si, want vandaag begroette zij mij hartelijk. Maar eerlijk is eerlijk de meeste weerstand werd weer weggenomen door een preek van Bu Lydia op zaterdag. En hoefde ik alleen aan de gang met een groep die met veel humor alle concentratie weglachde en ook dat is gelukt en werd ook deze training afgesloten met het succesvol doorslaan van het houten plankje en hebben zij vele geode plannen gemaakt. Maar wat vooral een special moment was, de eerste dag had ik gevraagd aan iedereen een problem op te schrijven waar ze op dit moment mee in de maag zaten. De opdracht was om af en toe tijdens de training dit problem weer in gedacht te nemen en aan het eind van de training zouden we erop terugkomen en zien of zee en ander beeld van het problem hidden. Aan het eind zij iedereen anders over het prbleem te denken, een had in dit weekend het problem opgelost en ongeveer 80% wist hoe zij het problemen gingen aanpakken.

Dat ik buiten werken ook hier leef, merkte ik toen ik op maandagavond op een verjaardagspartijtje zat van de jongste zoon van ‘pak Rianto en Bu Suryani. In een zaaltje waar alle onuitgepakte kado’s verzamelt werden zat de hele familie. Ik zag een man rondlopen die ik herkende van de foto’s in ‘mijn’ huis, maar dit kon niet dezelfde man zijn, want die was overleden. Het was de stamoudste. Al snel kwamen wij te praten over tempo dulu en ondanks dat hij slechts anderhalf jaar op de Nederlands-Indische school had gezeten, herinnerde hij gedurende het gesprek steeds meer woorden. Hij stak niet onder stoel of banken hoe hij over het bestruurlijk niveau van Indonesia dacht. En wist veel te vertellen over zijn moeilijke jeugd, nadat hij op 12 jarig jochie voor zichzelf en voorr zijn weeszusjes e n-broertjes moest zorgen. Maar zo zij hij later, wijzend op de grote familie, het is niet voor niets geweest.

Dinsdag was de belangrijke dag, de dag waarop de leerkrachten zouden starten met de eerste trainingen.

Ik heb de eer, en dat zeg ik met nadruk, om hun te mogen observeren en over kwaliteiten te praten en de nodige tips en aanwijzingen te geven. Op het voortgezet onderwijs lopen nu drie leerkrachten rond die erg enthousiast zijn begonnen en nu na de tweede dag observeren, hoef ik alleen op details te letten, want ze pikken de dingen heel snel op. Van zomaar losse oefeningen te geven, houden zij zich nu weer aan het programma, maar soms gebruiken ze oefeningen die van zichzelf kennen en weten dat goed te vertalen. Ze zijn begonnnen met twee rustige groepen. Een leuke meiden groep en een heel rustige jongensgroep, zeg maar rustig intovert. Tijdens de bespreking vroeg ik of het klopte dat tenminste twee jongens gepest werden. Verbaasd vroegen zij hoe ik dat wist. e hebben een tijd doorgepraat over lichaamstaal en over de problemen die je tegenkomt met het trainen van deze introverte jongens. Maar ik zag wel lichtpunten. Tijdens het oefenen, veranderde de blik alle jongens, dus ook van de twee gepeste jongens. vandaag waren de leerkrachten al beter ingespeeld op dit soort signalen en morgen gaan ze dit meer inpassen door meteen te reageren op wat ze zien en dit kort te bespreken met de jongens. Maar zowel de meiden en de jongens kwamen vandaag al anders binnen dan gisteren. Ze kwamen al minder uit blans binnen en waren instaat om meer geconcentreerd te blijven tijdens de oefeningen, maar vooal ook tijdens de uitleg. En allemaal willen ze graag doorgaan me de training. De leerkrachten vertelden dat verschillende groepen al gevraagd hadden wanneer zij de training gaan krijgen. Dat zal even duren, want als ik weg ben moeten ze zelf aan de slag met het boek en er zijn maar een paar leerkrachten he Engels zo meester dat zij dit makkelijk kunnen lezen, dus ze gaan gezamelijke studiedagen inlassen waar ze het boek en de oefeningen verder doornemen.

Op de kleuterschool en de onderbouw, is een ander verhaal. Ik heb geen ervaring met deze groep, maar ben ervan uitgegaan dat elke vorm van bewegen die de kinderen erbij krijgen meegenoemen is. Nu krijgt eengote groep kleuters elke dag een half uur activiteiten aangeboden i.p.v. een uur in de week. Maar heel creatief gebruiken ze spelletjes en liedjes om te (letterlijk) de grondbeginselen van Rots en Water te leren. En dit gebeurd nu ook in de onderbouw. Door verschillende oefeningen te gebruiken van Rots en Water, maar ook andere spelletjes, leren ze de kinderen hoe je op een vriendelijke manier spannende competetities kunt hebben. Een belangrijk effect is dat er sinds de training, maar ook de de trainingen die nu plaatsvinden er anders naar jongensgedrag gekeken wordt. Voor d3e bovenbouw heb ik de trainers aangeraden zich aan het boek te gaanhouden ipv. lukraak oefeningen te pakken en zo stap voor stap hen te leren wat het betekent om te gronden, centreren en focussen is.

Gezien de reacties van de leerkrachten, de reacties van de leerlingen die de training volgen en de leerlingen die de traing willen volgen, ben ik ervan overtuigd dat het een succes is. En als ik over mijn eigen schouder meekijk, zie ik mezelf met enige verbazing staan. In Jombang, in Indonesia en sta daar leerkrachten te beoordelen en die zijn daar nog blij mee ook en zeggen vaak Terima Kasih, waarop ik: 'Sama Sama', antwoord. Want ik ben echt dankbaar en nogmaals Terima Kasih Bu Suryani en 'Pak Rianto voor de enorme gastvrijheid